صفر تا صد آموزش شیر دادن به نوزاد

نوزاد پس از تولد به صورت ذاتی توانایی خوردن شیر از سینه مادر را دارد به این توانایی که بدون تعلیم در ذات نوزاد نهفته است علم لَدُنّی گفته می‌شود ولی مادر نیاز به فراگیری نحوه شیر دادن به نوزاد دارد. امروزه با وجود اینترنت و شبکه های مجازی آموزش شیر دادن به نوزاد راحت تر شده، ما هم تلاش کرده‌ایم تا در این مقاله بتوانیم آموزش های لازم برای شیردهی به نوزاد و فواید آن را برای شما به صورت جامع توضیح دهیم.

مزایای شیر مادر

شیر مادر در شش ماه اول زندگی هر نوزادی مهمترین منبع تغذیه است به دلیل وجود آنتی بادی و ویتامین های بسیار، بدن نوزاد را در مقابله با بیماری ها مقاوم می‌کند و هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین شیر مادر باشد کارشناسان تغذیه با تحقیقات خود به این مسئله دست یافته‌اند؛ نوزادانی که با شیر مادر تا شش ماهگی تغذیه می‌شوند بسیار بدن قوی تر، فعال تر و باهوش تر از نوزادانی هستند که از شیر خشک استفاده می‌کنند.

شیر مادر به دلایل زیادی برای نوزاد موثر است که در این قسمت به تعدادی از این دلایل می‌پردازیم:

1. وجود مقادیر زیادی ایمونوگلوبین (واکسن طبیعی)
2. جلوگیری از اسهال و استفراغ
3. کولیک و نفخ کمتر
4. درجه حرارت مناسب
5. آسودگی روانی، رشد عاطفی
6. همیشه و همه جا در دسترس نوزاد بودن
7. شیر مادر مناسب با نوزاد خود می‌باشد و برای هر فرد با فرد دیگر تفاوت دارد، به قولی منحصر به فرد است
8. عدم تولید آشغال برای محیط زیست مثل قوطی های شیر خشک و بطری شیشه شیر
9. افزایش هوش نوزاد

و ده ها دلیل دیگر که همه از مزایای شیر مادر می‌باشند.

نکات مهم قبل از شیر دادن به نوزاد

باید این نکته را هنگام شیر دادن به نوزاد در نظر داشت که شیر هر مادر متناسب با نوزاد خود می‌باشد و در صورت نارس بودن و یا نیاز بیشتر نوزاد به شیر، تغییر شکل می‌دهد.

شیر تولید شده در بدن مادر در روز های اول تولد کم است به دلیل اینکه هنوز مقدار ترشح هورمون تولید شیر متناسب با مصرف نوزاد تنظیم نشده و نوزاد در روزهای اول مقدار شیر کمتری نیاز دارد پس در صورت مشاهده کم بودن شیر از شیر خشک استفاده نکنید و به عمل شیر دادن نوزاد از طریق سینه ادامه دهید تا تولید شیر بیشتر شود.

به شیری که در روز های اول از سینه ترشح می‌شود آغوز می‌گویند که در تمامی پستانداران وجود دارد و منبع اصلی ویتامین های ضروری بدن نوزاد است پس بلافاصله بعد از زایمان تغذیه را با آغوز شروع کنید. تداوم شیر دادن به نوزاد در فاصله های کوتاه باعث می‌شود مقدار تولید شیر افزایش یابد.

فقط در چند مورد است که در صورت وجود بیماری یا باکتری در مادر، که با مشورت پزشک می‌توانید متوجه شوید کدام موارد هستند و نباید به نوزاد از سینه شیر داد؛ در این موارد می‌توانید از طریق شیر دوش های دستی شیر را تخلیه کرده و دور بریزید.

مقدار تقریبی شیر دادن به نوزاد در طول 24 ساعت حدود 8 تا 12 بار می‌باشد که بستگی به نوزاد دارد و همه نوزادان مثل هم نیستند و فقط درصورت افزایش قد و وزن و منحنی رشد که توسط پزشک انجام می‌شود، می‌توان دریافت که آیا مقدار شیر کافی است یا خیر!؟

در بعضی از مادران روزهای اول شیر دهی بسیار سخت و دردناک است مخصوصاً کسانی که تجربه اول مادر شدن را دارند. اگر می‌خواهید درد عضله ایی و ماهیچه ایی کمتری داشته باشید حالت تهوع نداشته باشید، و انرژی کافی داشته باشید، حتما قبل از شیر دهی غذا بخورید و خودتان را سیر کنید تا انرژی کافی برای شیر دادن به نوزاد را داشته باشید.

نحوه شیر دادن به نوزاد

همانطور که گفتیم روزهای اول شیردهی برای مادرانی که تجربه اولشان است کمی دشوار است و وقت زیادی از مادر می‌گیرد حتی در بعضی موارد تا 30 تا 40 دقیقه زمان می‌برد چون هم نوزاد در حال آزمون و خطاست هم مادر؛ مادر باید با آزمون و خطاهای مختلف روش شیر دادن به نوزاد به صورت صحیح را یاد بگیرد و از طریق مقالات، فیلم های آموزشی و تجربیات دوستان و آشنایان طریقه صحیح این کار را یاد بگیرد تیم ما نیز در تلاش است تا بتواند به شما مادران عزیز کمکی کرده باشد.

برای شیر دادن به نوزاد می‌توانید چهار زانو روی زمین و یا دو زانو روی مبل و صندلی بنشینید نوزاد را خوابیده روی پا خود قرار دهید نوک سینه را به دهان نوزاد نزدیک کنید تا دهانش را باز کند اگر با این روش دهان نوزاد باز نشد می‌توانید با لمس کردن چانه نوزاد تحریکش کنید تا دهانش را باز کند سپس به آرامی سینه خود را در دهان نوزاد قرار دهید طوری که هاله رنگی سینه هم تا جایی که ممکن است با لب نوزاد در تماس باشد بهتر است از دستان خود برای گرفتن سینه کمک بگیرید تا عمل شیر خوردن راحت تر انجام شود و وزن روی صورت نوزاد نباشد به طوری که اگر نوزاد در حال خوردن شیر از سینه راست است با دست چپ خود سینه را بگیرید طوری که چهارانگشت بسمت پایین و انگشت شصت بالای سینه باشد البته نباید سینه را فشار دهید و باعث جلوگیری از خروج شیر شوید، می‌توان در صورت نیاز از بالش های شیردهی که انواع مختلفی دارد برای شیر دادن به نوزاد استفاده کنید اینگونه بالش ها باعث می‌شود سر نوزاد به سینه نزدیکتر شود و فشار کمتری روی پا و دستان مادر باشد.

قبل از یادگیری اصولی طریقه شیر دادن به نوزاد باید به این نکته اشاره کنیم که بعضی از مادران به دلایل مختلفی از جمله کم بودن مقدار شیر نمی‌توانند همیشه از شیر خودشان به نوزاد غذا دهند و مجبور می‌شوند گاهی از شیر خشک نیز استفاده کنند؛ در این صورت باید ابزار این کار نیز به همراه داشته باشند، انبار غذای کودک از جمله وسیله های کاربردی است که با استفاده از آن می‌توانید شیر خشک و حتی سرلاک را برای بیرون از منزل ذخیره کنید و همراه خود داشته باشید.

بهترین پوزیشن برای شیردهی به نوزاد

هر مادر با مادر دیگر از نظر رفتاری، استایل بدنی، خلق و خو و طرز فکر متفاوت است در مقابل هر نوزادی که متولد می‌شود با نوزاد دیگر فرق دارد هر پوزیشن شیردهی هم مناسب وقت به خصوصی می‌باشد پس اینکه بگوییم بهترین پوزیشن برای شیردهی کدام است؟! کاملا اشتباه است.
ولی می‌توانیم با توضیح دادن انواع پوزیشن شیردهی و اینکه کدام یک برای چه کسی مناسب تر می‌باشد به شما کمک کنیم تا مدلی یا مدل هایی که مناسب شما و فرزند دلبندتان است را انتخاب کنید در اینجا به چند مدل از روش های شیردهی مرسوم خواهیم پرداخت:

مدل گهواره ایی

گهواره های سنتی را به یاد میاورید که بدن نوزاد در چه حالتی بود؟! زمانی که تصاویر سونوگرافی را می‌دیدید چطور؟! در هر دو مدل بدن نوزاد در حالت چمباتمه است.

در این حالت شیردهی دست موافق با سینه دقیقا کار کفه گهواره را انجام می‌دهد طوری که سر نوزاد روی خم آرنج شما قرار می‌گیرد بدن نوزاد کمی شیب به سمت پایین و کف دست تان پشت کمر نوزاد را می‌گیرد و آرام سر نوزاد را به سینه نزدیک می‌کنید؛ به طوری که آرئول و نوک پستان در راستای بینی نوزاد باشد و با دست دیگر سینه خود را طوری گرفته که انگشت شصت بالای سینه و بقیه انگشتان زیر سینه را میگیرد مزیت روش شیردهی گهواره ایی این است که می‌توانید روی مبل و صندلی یا حتی با حالتی که روی تخت نشسته اید و پاهایتان را دراز کرده اید به نوزاد شیر بدهید و فشار وزن نوزاد روی دست شما تقسیم می‌شود و در هر زمانی قابل استفاده است.

جهت دریافت شوینده لباس نوزاد و کودک در انواع مختلف و مشاهده محصولات، کلیک کنید و به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

روش ضربدری

این روش شباهت هایی با روش قبل دارد ولی تنها یک تفاوت با روش گهواره ایی دارد که همین تفاوت دلیل اسم این پوزیشن است؛ در این روش شما باید از دست مخالف برای گرفتن نوزاد استفاده کنید طوری که اگر قصد دارید از سینه چپ به نوزاد شیر بدهید نوزاد را با دست راست نگه دارید اینبار بدلیل اینکه از دست مخالف استفاده می‌کنید کف دست تان پشت سر نوزاد قرار می‌گیرد و پاهای نوزاد روی خم آرنج شما و با دست دیگر می‌توانید سینه را نگه دارید در این روش نوزاد اگر نارس و یا دوقلو باشد به علت تسلط بیشتر، مادر راحتی بیشتری دارد.

روش توپ فوتبالی

یک توپ فوتبال را تجسم کنید که کودکی آن را با یک دست زیر بغل خود گرفته در این روش مادر هم باید همین کار را انجام دهد طوری پاهای نوزاد زیر بغل مادر باشد دقیقا از همان دستی که پای نوزاد سمتش است، استفاده کنید و سر نوزاد را به سمت سینه هدایت کنید و با دست دیگر مثل روش گهواره ایی سینه را در دست گرفته و به لب نوزاد نزدیک کنید، این روش برای مادرانی که سزارین کرده اند و کسانی که سینه های بزرگی دارند، مناسب است.

روش بیولوژیکی

در این روش کافی است شما در حالت نیمه دراز کش باشید یعنی با استفاده از بالش لم دهید نوزاد را روی شکم خود گذاشته طوری که شکم نوزاد روی شکم مادر و سر نوزاد سمت سینه و با هدایت سینه به سمت دهان نوزاد، عمل شیردهی را شروع کنید در این روش نسبت به روش های دیگر انرژی کمتری از مادر می‌گیرد و برای نوزادانی که نفخ و شکم درد دارند مناسب است.

روش خوابیده به پهلو

در این روش هم مادر هم نوزاد با دراز کش به سمت پهلو باشند و صورت و دهان نوزاد رو به روی سینه قرار گیرد مادر می‌تواند در صورت نیاز دستش را زیر سر خود گذاشته تا کمی تسلط بیشتر به نوزاد داشته باشد؛ این روش برای زمانی است که شما در حالت خواب شبانه هستید و نوزاد نیاز به شیر خوردن دارد.

مدت زمان شیر دادن به نوزاد چقدر است؟

همانطور که قبل تر گفتیم نوزادانی که از شیر مادر استفاده می‌کنند از تمام جَهات قوی تر و سالم تر از نوزادی هستند که از شیرخشک استفاده می‌کنند و با روش صحیح شیر دادن به نوزاد می‌توان از نفخ معده نوزاد و خسته شدن نوزاد و مادر جلوگیری کرد تمامی نوزادان تا شش ماه فقط نیاز به خوردن شیر مادر دارند و تنها منبع غذایی مناسب برای نوزاد می‌باشد با اینکه اکثر نوزادان از شش ماه به بعد شروع به خوردن غذا می‌کنند ولی پزشکان توصیه میکنند حداقل تا یکسال نوزاد با شیر مادر تغذیه شود، یعنی از شش ماه به بعد در کنار مواد غذایی مناسب برای نوزادان از شیر مادر غافل نشوید.

حال باید در روز چند بار به نوزاد خود شیر بدهیم؟ جواب این سوال را می‌توان از خود نوزاد گرفت با علائمی همچون شروع به گریه کردن، از خواب بیدار شدن، مکیدن دست و لب (البته عمل مکیدن اجسام، ممکن است نشان دهنده احتیاج او به پستانک نوزاد باشد که باید امتحان کنید.)، تکان دادن سر به نشانه اینکه دنبال سینه مادر می‌گردد و بی قرار شدن، این دلایل همه نشانه این است که نوزاد نیاز به خوردن شیر دارد البته مقدار تقریبی شیر دادن به نوزاد حدودا بین 8 تا 12 مرتبه در روز می‌باشد تایم خوردن شیر در نوزادان مختلف است همانطور که در بزرگسالان مدت زمان غذا خوردن با هم فرق دارد در روزهای اول شیردهی، به دلیل اینکه نوزاد و مادر در حال آزمون و خطا هستند تا چهل دقیقه طول می‌کشد ولی رفته رفته با فراگیری طرز شیر دادن به نوزاد و طریقه شیر خوردن و تولید بیشتر شیر در سینه مادر مدت زمان شیر خوردن کمتر خواهد شد.

بعد از گذشت چند روز از زمان شروع شیردهی مدت زمان خوردن شیر نوزاد را می‌یابید به طور مثال زمان شیر خوردن بعضی از نوزادان تا 5 دقیقه طول می‌کشد ولی برخی تا 15 دقیقه و حتی بیشتر زمان خواهد برد.

از بررسی پوشک نوزاد هم می‌توان دریافت آیا شیر کافی را دریافت می‌کند یا خیر تقریبا بعد از گذشت 4 روز از تولد نوزاد باید روزی 4 تا 5 بار ادرار کند و 3 تا 4 بار مدفوع کند یعنی جمعاً 8 تا 9 بار نیاز به تعویض پوشک دارد اگر نوزاد شما کمتر از این مقدار نیاز به تعویض پوشک دارد، می‌توان دریافت میزان شیر دریافتی از طرف مادر کم می‌باشد.

نتیجه گیری

شیر مادر برای نوزاد مهم ترین و غنی ترین منبع غذایی تا یک سالگی می‌باشد نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند بسیار باهوش تر قوی تر و سالم تر از نوزادان هم سن و سال خود هستند و کمتر بیمار می‌شوند حتی در بزرگسالی هم می‌توان تاثیر شیر مادر را به وضوح دید و نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد می‌تواند باعث جلوگیری از خستگی مادر و نوزاد شود و عمل تخلیه شیر به خوبی انجام شود امیدواریم توانسته باشیم در این مقاله راهنمایی هر چند کوچک به شما مادران عزیز کرده باشیم.