کم خونی در بیشتر زنان شایع است اما مادران باردار بیشتر در خطر کم خونی در دوران بارداری می‌باشند که در صورت درمان نشدن خطرات جدی برای جنین در پی دارد. تمام زنان باردار به مقدار بیشتری مصرف روزانه آهن، اسیدفولیک و B12 نیاز دارند برای اینکه حجم خون در گردش و گلبول های قرمز خود را افزایش دهند و جنین در حال رشد داخل رحم مادر رشد و و نمو کافی داشته باشد و سالم و سلامت به دنیا بیاید.
علت به وجود آمدن کم خونی در بارداری چیست؟
همانطور که اشاره کردیم اغلب زنان مشکل فقر آهن دارند اما اگر این مشکل تا قبل از بارداری به استفاده از مکمل ها درمان نشود قطعاً در دوران بارداری این موضوع سخت تر خواهد شد. هنگامی که حجم گلبول های قرمز مادر کاهش یابد، در پی آن حجم گردش خون و توانایی حمل اکسیژن به بافت های مادر و جنین هم کاهش میابد.
بروز کم خونی در بارداری می‌تواند منشاء در رژیم غذایی نامناسب، عوامل ژنتیکی و یا کمبود ویتامین ها باشد که باید هر چه زودتر درمان شود تا از بروز اختلال در رشد جنین و زایمان زودرس جلوگیری شود. می‌توان گفت تمامی زنان باردار باید مکمل هایی همچون قرص آهن، اسید فولیک و B12 را مصرف کنند به دو دلیل:
- مادر از طریق جفت نیازهای نوزاد را برای رشد تأمین می‌کند در صورت بروز کم خونی هنگام بارداری بدن مادر نمی‌تواند اکسیژن و نیازهای نوزاد برای رشد را تامین کند از این رو بروز مشکلاتی همچون مشکل مغزی، نخاعی، اختلال رشد و کم خونی هنگام تولد بسیار شایع میباشد.
- برای مادران باردار خصوصاً در ماه های اول تأمین کردن ویتامین های سری B و آهن از طریق غذا بسیار دشوار میباشد به دلیل وجود حالت تهوع و دشوار بودن داشتن رژیم غذایی متنوع می‌توانند نیازهای بدن خود و نوزاد خود را از طریق مکمل های موجود در بازار تأمین کنند.
علائم کم خونی در بارداری
- گودی و سیاهی زیر چشم
- پوست و ناخن های رنگ پریده و غیر عادی
- سرگیجه و حالت تهوع
- خستگی و ضعف شدید
- تپش قلب
- ناتوانی در تمرکز کردن
البته به دلیل اینکه در روزهای اول بروز کم خونی در بارداری، تشخیص دادن این موضوع از روی علائم ذکر شده بسیار سخت است به این دلیل که عوارض به صورت خفیف و غیر قابل تشخیص میباشد پس انجام دادن آزمایش های بارداری راه حل بهتری میباشد. انجام دادن آزمایشات قبل از بارداری برای چند مورد بسیار حیاتی و مهم میباشد:
- مادرانی که دو بارداری در فاصله کم داشته اند
- زنانی که در سنین نوجوانی باردار می‌شوند
- زنانی که دچار استفراغ و ضعف بسیار شدید می‌شوند (مخصوصا صبح ها)
- بانوانی که رژیم غذایی مناسب و متنوعی ندارند و از مکمل های دارویی استفاده نمی‌کنند
- مهم تر از همه سابقه قبلی ابتلا به کم خونی
چه میوه هایی برای کم خونی در بارداری مفید است؟
وجود ویتامین های گروه B برای تولید سلول های قرمز بسیار حیاتی میباشد که این ویتامین به طور طبیعی در سبزیجات برگ پهن وجود دارد. همچنین ویتامین C به جذب آهن کمک می‌کند که در میوه هایی همچون:
- پرتقال
- سیب
- لیمو
- توت فرنگی
- کیوی
که منبع غنی ویتامین C می‌باشند، یافت می‌شود.
از مصرف حبوبات غافل نشوید حبوبات هم منبع ویتامین های گروه B هستند:
لوبیا و عدس جزو این موارد میباشد
البته دانه های خوراکی، آجیل و مغزیجات هم به تولید گلبول های قرمز در بدن کمک می‌کنند.
در کنار میوه جات، سبزبجات، غلات و آجیل برای درمان کم خونی در بارداری خوردن لبنیات، تخم مرغ، گوشت قرمز و ماهی می‌تواند باعث درمان و حتی پیشگیری از کم خونی در بارداری شود.
درمان کم خونی در بارداری
همانطور که از قدیم مرسوم بوده پیشگیری بهتر از درمان است! پیش از بروز علائم کم خونی در دوران بارداری سعی کنید با کمک یک رژیم غذایی مناسب که شامل تمامی ویتامین های سری B، آهن و اسید فولیک و ویتامین C برای جذب این موارد باشد، می‌توانید قبل از بروز بیماری از آن جلوگیری کنید مخصوصا که در این مورد حیات و سلامت کامل فرزند دلبندتان هم وابسته به این موضوع میباشد.
اما در صورت بروز علائم کم خونی بارداری اگر خفیف باشد با مصرف مواد غذایی مناسب و مصرف روزانه اسید فولیک و قرص آهن تحت نظر پزشک می‌تواند باعث درمان کم خونی در بارداری شود.
برای درمان کم خونی شدید در بارداری چه کنیم؟
اگر شما گیاه خوار هستید (وجترین و وگان) ممکن است دچار کم خونی شدید در بارداری شوید به دلیل اینکه منبع اصلی ویتامین های سری B از منابع غذایی حیوانی میباشد و در صورت استفاده نکردن از این دسته غذایی دچار مشکل می‌شوید پس حتما قبل از بارداری و در دوران بارداری تحت نظر پزشک باشید.
در صورتی که رژیم غذایی شما کامل و متنوع است و همچنان علائم کم خونی بارداری را دارید سریعاً به پزشک خود مراجعه کنید چرا که این موضوع تاثیر مستقیم بر سلامت نوزاد دارد.
نتیجه گیری
بسیاری از زنان دچار کم خونی بارداری به علت نداشتن رژیم غذایی مناسب و عدم استفاده از مکمل های غذایی دچار این بیماری می‌شوند که به راحتی با شناسایی عوارض و تغییر سبک غذایی قابل درمان است اما همه این توصیه ها و مطالب برای کمک مقطعی به شما مادران عزیز میباشد پس به هیچ وجه این مطالب را جایگزین مراجعه به پزشک نکنید.
منبع: cedars-sinai.org
